Impressie Marijke van Duin

'Peace with the Earth'

Vrijdag 20 mei stond in het teken van Peace with the Earth – vrede met de aarde. De hele dag werd gepraat over hoe wij mensen bezig zijn de aarde te verwoesten, en wat we anders zouden moeten doen om vrede met de aarde te verkrijgen. Want we plunderen grondstoffen, vervuilen de aarde en stoten broeikasgassen uit die klimaatverandering veroorzaken. 'We', dat zijn alle mensen, maar vooral die in de rijke landen. Immers in onze landen wordt het meest geproduceerd en geconsumeerd, en we reizen het meest. Helaas zijn de negatieve effecten van klimaatverandering vooral voelbaar in ontwikkelingslanden, terwijl maatregelen om er iets tegen te doen  met name in de rijke landen genomen moeten worden. Ook zouden die landen de ontwikkelingslanden moeten helpen de noodzakelijke aanpassingen aan klimaatverandering te realiseren. Bovendien zou het fair zijn als de rijke landen zouden erkennen dat zij het probleem veroorzaakt hebben, en reparatiebetalingen zouden doen. De Wereldraad van Kerken noemt dat ecological debt, ofwel ecologische schuld.

De internationale klimaatonderhandelingen zijn dus buitengewoon complex, en staan na de mislukte top in Kopenhagen in 2009 zo goed als stil. De Wereldaad van Kerken volgt de onderhandelingen al decennialang op de voet. Tijdens de plenaire zitting 's ochtends in Jamaica werd er het een en ander over verteld. In een andere presentatie werd ingegaan op een projectt in Guatemala waar aandacht is voor de wijsheid en traditie van de oorspronkelijke bewoners. Zij zien de aarde, 'Moeder Aarde', als een wezen met rechten. Wie de aarde vernietigt, vernietigt zichzelf. De Wereldraad vindt dat christenen van deze invalshoek zouden kunnen leren. Een derde presenatie ging over de ecocongregations in Schotland, zeg maar de Groene Gemeenten bij ons. De Schotten lopen wel op ons voor: er zijn al 270 gemeenten aangesloten, en de beweging groeit. Ook andere landen sluiten zich aan.

's Middags werd in diverse workshops het onderwerp vrede met de aarde verder uitgediept. Ook het begrip ecologische schuld werd uitgebreid besproken. Verrassend waren de verschillende reacties van de deelnemers. Die varieerden van totale instemming tot afwijzing: de rijke landen zullen de zienswijze van ecologische schuld nooit accepteren en daardoor werkt die verlammend. Anderzijds werkt het model prima om de tenminste de discussie scherp te stellen. Het maakt duidelijk dat de rijke landen echt aan zet zijn. En het stelt vraagtekens bij het marktdenken, bij het geloof in eeuwige economische groei. Enkele deelnemers pleitten er voor daar serieus over verder te denken in de oecumene: welke groei kan wel (duurzame energie, educatie etc.), welke kan niet (onduurzame producten). Over één ding was iedereen het eens: de ontwikkelingslanden mogen niet geremd worden in hun economische groei, al zou die wel zo duurzaam mogelijk tot stand moeten komen. Het gaat er uiteindelijk om de welvaart beter te verdelen. Ofwel te streven naar een 'economie van het genoeg'.

Marijke van Duin is hoofdredacteur van Doopsgezind NL, het blad van de doopsgezinde broederschap. Zij is tevens lid van Kerk en Milieu van de Raad van Kerken en leider van de klimaatwerkgroep van ECEN, het Europees Oecumenisch Milieunetwerk. Als zodanig participeert ze in de klimaatwerkgroep van de Wereldraad van Kerken.