Nieuwe inzichten uit oude liturgie en oude teksten op nieuwe muziek

Met het openingscollege ‘Pierre-Jean-Francois Percin de Montgaillard en het ius liturgicum’ gaf dr. Koenraad Ouwens op 15 september, de jaarlijkse ‘seminariedag’, inzicht in zijn recente onderzoek. Het richt zich op een op het eerste gezicht stoffig onderwerp: oude liturgische boeken uit Zuid-Frankrijk. Ouwens schetste echter op een levendige manier de wereld áchter deze boeken. Hoe de vraag wat traditie nu eigenlijk is, star of dynamisch, hoe opvattingen over eenheid, divers of uniform, gedachten over macht, gecentraliseerd of juist polycentrisch, meningen over onderzoek, vrij of gebonden, allemaal een rol speelden in de productie en invoering van deze boeken. Ze lijken uit een ver verleden te stammen, maar, zoals Ouwens betoogde, ze wijzen op kernvragen van oud-katholieke spiritualiteit en theologie: wanneer je vergeet dat traditie dynamisch en veranderlijk is, dat de mens er een belangrijke rol in speelt, dat ze steeds weer opnieuw ontdekt moet worden, dat macht nooit dwang en eenheid nooit uniformiteit mag betekenen, raak je de weg behoorlijk kwijt. Zo geven ook oude boeken uit kleine stadjes in Zuid-Frankrijk inzicht in waar het in oud-katholieke theologie en spiritualiteit om draait.

Geleid door de voorzitter van het curatorium van het seminarie, mr. Klaas-Jan Visser, omvatte de dag verder een verslag van de rector, dr. Mattijs Ploeger, gebaseerd op het jaarverslag van het seminarie. Hij verwelkomde onder meer de nieuwe studentenpastor, pastoor Leonie van Straaten. Het ‘studentenpraatje’, een bijdrage uit het perspectief van een student, verzorgde Johannes van Riessen, die, als één van de studenten die een lange weg aflegde naast een intensieve baan, uitkeek naar zijn laatste jaar als seminarist en benadrukte hoe belangrijk de onderlinge band tussen de studenten is.

Meer dan ‘omlijsting’ was het muzikale deel van het programma. Dit besloeg twee nieuwe composities van Jan Hallebeek, die naast zijn werk als hoogleraar rechtsgeschiedenis ook als musicus en componist actief is. De teksten die hij toonzette waren twee door de hoofdspreker, Koenraad Ouwens, vertaalde hymnen, te weten: ‘Supreme quales arbiter’ en ‘Tellos tot annos quid tegis’, de laatste passend bij het feest van Kruisverheffing (14 september). Zangers van het VU Kamerkoor brachten ze samen met een ad hoc oud-katholieke schola ten gehore, naast composities van Paul Hindemith (delen uit ‘Six chansons’) en Daan Manneke (Psaume 121).

De seminariedag genoot de gastvrijheid van de parochie Hilversum, dank aan pastoor Wietse van der Velde en de vrijwilligers van ‘De Akker’ voor de ruimhartige ontvangst.

Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 5 oktober 2018