Marco Derks gepromoveerd aan Universiteit Utrecht

Op 8 juli is Marco Derks aan de Universiteit Utrecht gepromoveerd op zijn proefschrift Constructions of Homosexuality and Christian Religion in Contemporary Public Discourse in the Netherlands. Marco Derks werkt als secretaris bij de Nederlandse Onderzoeksschool voor Theologie en Religiewetenschap (NOSTER) en studeert aan het Oud-Katholiek Seminarie. Daarnaast is hij redactielid van ‘de Oud-Katholiek’ en lector in de oud-katholieke parochie in Den Haag.

Beeldvorming
In zijn proefschrift analyseert Derks de beeldvorming over homoseksualiteit en christelijke religie in hedendaagse publieke debatten in Nederland. Het kijkt specifiek naar interacties tussen seculiere en christelijke stemmen, onder andere in kranten, tv-programma’s en beleidsdocumenten en op websites.

Derks toont het retorische succes van seculiere pleidooien voor de waardering van homoseksualiteit of seksuele diversiteit, maar wijst ook op de seculiere paniek die regelmatig optreedt in reactie op nieuws over religie en homoseksualiteit. Hij betoogt dat bepaalde seculiere en christelijke groepen elkaars favoriete vijanden zijn: voor beide groepen is een visie op homoseksualiteit identiteitsbepalend geworden. Tegelijkertijd wordt de christelijke traditie ook gebruikt door verschillende seculiere personen om de islam dan wel de kerk zelf te bekritiseren.

In zijn conclusie wijst Derks onder meer op twee risico’s. Ten eerste, wanneer religie wordt voorgesteld als de grootste bedreiging voor een positieve waardering van homoseksualiteit, dan loopt men het risico dat men homonegatieve tendensen in niet-religieuze kringen over het hoofd ziet. Ten tweede, de sterke juridicalisering van publieke debatten over religie en homoseksualiteit – wie is de ‘echte’ gediscrimineerde minderheid: LHBT-personen of christenen? – staat een vruchtbare dialoog in de weg. 

Oud-katholiek
Derks deed zijn promotieonderzoek bij Anne-Marie Korte, hoogleraar Religie en Gender aan de Universiteit Utrecht. Zijn tweede promotor was Ruard Ganzevoort, hoogleraar Praktische Theologie en decaan van de Faculteit Religie en Theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Een van de opponenten tijdens de promotie was Peter-Ben Smit, die onder meer bijzonder hoogleraar Oud-Katholieke Kerkstructuren aan de Universiteit Utrecht is.

Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 15 juli 2019