Oud-katholieke accenten bij promotie op Lucasevangelie en gender

Op 17 oktober 2019 promoveert Ari Troost aan de Universiteit van Utrecht op zijn studie naar de rol van de lezer bij de interpretatie van het Lucasevangelie. Daarbij betrekt de promovendus de vraag of de mannelijkheid van Jezus een relevant gegeven is.

De Oud-Katholieke Kerk beroept zich op de vroege kerk. Onderzoek hoe bijbelteksten functioneren en hoe ze geïnterpreteerd worden is daarom van belang, zeker bij vragen rondom sekse en gender. Daarbij hoort nadenken over deze thema’s in de oudheid én reflectie op de rol van de lezer.

Iemand die een bijbeltekst leest, neemt zijn of haar eigen referentiekader mee. Tijdens het lezen word een beeld gevormd wie de auteur was. Dat is opmerkelijk, want meestal weten we vrijwel niets van een evangelist, behalve wat uit de tekst zelf kan worden afgeleid.

Troost onderzocht in zijn proefschrift de objectiviteit van bijbeluitleg en maakt daarbij de rol van de lezer expliciet. Zijn focus ligt daarbij op gender. Hij haakt in op de discussie rond de vraag of het belangrijk is dat Jezus een man was, en op het verzet in conservatief kerkelijke kring tegen gendertheorie. Troost concludeert onder meer dat het verhaal over de aankondiging van Jezus’ geboorte aan Maria het beste gelezen kan worden als Gods belofte van bescherming aan een vrouw die in een uiterst vernederende en levensbedreigende situatie verkeert. 

De promovendus laat zien hoe deze benadering van bijbeluitleg een veelbelovende werkwijze is, waarin de lezer zichzelf durft te laten zien met het doel om betekenis te geven aan bijbelteksten, zonder objectiviteit te claimen. 

Over Ari Troost en de promotie

Troost groeide op als oud-katholiek en studeerde onder meer aan het Oud-Katholieke Seminarie. Daarna werd hij predikant in de Protestantse Kerk en doceerde hij klassieke talen. Het onderzoek van Troost heeft een oud-katholiek accent omdat hij ingaat op de relatie tussen autobiografie en bijbelinterpretatie. Hij zegt over zijn proefschrift: "Dit onderzoek biedt bouwstenen voor vernieuwing van de antropologie die recht kan doen aan het denken hierover in het Nieuwe Testament."

De promotie is publiekelijk toegankelijk en vindt plaats in het Academiegebouw op het Domplein op donderdag 17 oktober om 12.45. Promotores zijn Peter-Ben Smit (UU) en Annette Harder (RUG). 

Met het proefschrift is Troost niet klaar met onderzoeken en publiceren. In de eerstkomende uitgave van de Internationale Kirchliche Zeitschrift verschijnt een essay van zijn hand  over de vraag of er zoiets bestaat als ‘oud-katholieke bijbelinterpretatie.’ Hij betoogt hierin dat naarmate oud-katholieke identiteit verandert, accenten in bijbelinterpretatie verschuiven.