Bij het overlijden van Johannes Kardinaal Willebrands

02-08-2006

De bisschoppen van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland hebben met droefheid kennis genomen van het overlijden van Johannes Kardinaal Willebrands. Met dankbaarheid kijken ze terug op de grote rol, die hij gespeeld heeft in de toenadering van de beide katholieke kerken in Nederland. Uit berichten, die de bisschoppen de laatste jaren zo nu en dan van zijn kant mochten blijven ontvangen, blijkt hoezeer de relatie met de Oud-Katholieke Kerk een bijzondere plaats had in zijn oecumenisch hart.

Kardinaal Willebrands' inzet voor een betere verhouding tussen de Oud-Katholieke en Rooms-Katholieke Kerk kan men bij zijn overlijden niet genoeg waarderen. Hij was reeds voor 1960 een ijveraar voor betere betrekkingen tussen de Rooms-Katholieke Kerk en andere kerken in Nederland en wist mgr.Andreas Rinkel, de toenmalige voorzitter van de Internationale Bisschoppen Conferentie (IBC), ertoe te bewegen ook oud-katholieke waarnemers naar het Tweede Vaticaanse Concilie te sturen. En hij droeg er zorg voor dat deze waarnemers een waardige positie mochten innemen tijdens dit belangrijke kerkelijke evenement. 

Als secretaris en later hoofd van het Vaticaanse Secretariaat van de Eenheid was hij de overtuiging toegedaan dat een herstel van  de kerkelijke gemeenschap tussen de Rooms-Katholieke en Oud-Katholieke Kerken mogelijk moest zijn. En hij zette zich in nauwe en persoonlijke samenwerking met mgr.M.Kok, de toenmalige aartsbisschop van Utrecht en voorzitter van de IBC, er voor in  daartoe de eerste stappen te zetten langs de weg van  de wederzijdse toelating tot elkaars sacramenten. Waar dat streven bij andere Vaticaanse departementen op weerstand stootte zocht hij onvermoeid naar nieuwe mogelijkheden om wat hem noodzakelijk scheen te bereiken.
Als aartsbisschop van Utrecht kwam hij met mgr. Kok voor Nederland tot een  gemeenschappelijke verklaring die de eerste stap tot herstel van de kerkelijke gemeenschap mogelijk moest maken. Door ontwikkelingen in Rome en binnen de Oud-Katholieke Kerken werd deze verklaring helaas nooit van kracht. Desalniettemin bleef hij zich er voor inzetten dat wat reeds bereikt was in de landelijke dialoogcommissies niet verloren zou gaan, maar op internationaal niveau voortgezet zou worden. Hij heeft nog mogen meemaken dat de Internationale Dialoogcommissie met het Vaticaan met nieuw elan aan het werk is gegaan.
Zoals hij zelf in 1981 stelde is er "een nieuwe verhouding tussen onze kerken ontstaan" en behoort het tot op vandaag tot onze prioriteiten deze "met Gods genade nog verder en dieper te laten uitgroeien".

Voor al zijn verdiensten voor de Oud Katholieke Kerken werd hem in februari 1996 door het Metropolitaan Kapittel het Sint Maartenskruis verleend.

Wij danken voor het leven en de inzet van deze zo aan Gods zaak toegewijde mens.

Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 2 augustus 2006