Kom tot de kern

Sibiu, 7 september

Vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping
Er valt meer te vertellen dan in de korte tijd die ik heb mogelijk is. Over het forum van gisterenmiddag over Europa: moeizaam, maar niet zinloos. Over de sessie van vanmorgen, waarbij we, zoals enkele sprekers terecht zeiden, echt in het hart kwamen: de thema's vrede, gerechtigheid, heelheid van de schepping werden door een aantal sprekers op indringende wijze behandeld. Toch kies ik voor de gebeurtenissen aan het eind van de morgen, niet omdat wat het laatste gebeurt het best blijft hangen, maar omdat het ging om zaken die van belang zijn voor de voortgang van het proces, voor wat er na deze conferentie gebeurt en om de vraag: wat nemen we mee naar onze kerk?  Het wordt spannend.

Wat is er met Graz gebeurd?
Allereerst werden er tegen het eind van de morgen briefjes uitgedeeld over een alternatief forum vanmiddag. Een vraag staat centraal: wat is er met Graz gebeurd? Geen lezingen, geen groeten, maar echte discussie voor iedereen. De verleiding is groot erheen te gaan, maar aangezien ik Graz niet heb meegemaakt en er toch ook mensen voor de andere fora moeten overblijven, volg ik mijn oorspronkelijke keuze: Gerechtigheid.

Presentatie ontwerp boodschap
In de tweede plaats vond aan het eind van de ochtend de presentatie van het eerste ontwerp van de boodschap van de conferentie plaats. Die wordt voor zover dat mogelijk is op democratische wijze voorbereid. Al eerder in een week werd een oproep gedaan om bijdragen voor deze boodschap in te leveren. Na deze eerste presentatie wordt de verklaring op basis van de reacties bijgesteld; morgen volgt de tweede versie.

Enige verwarring op het podium: het ontwerp zou al uitgedeeld zijn of toch niet? En hoe zat het met de boodschap van de jeugd? Het leek haast op een staatsgreep toen drie vertegenwoordigers van de jeugd het podium betrokken en de microfoon grepen. Terwijl zij hun verklaring voorlazen, werd deze uitgedeeld.

Mijn eerste reactie: en als we nou eens gewoon deze verklaring aan zouden nemen? Dan kunnen we rustig het verdere programma afwerken en naar huis gaan met iets concreets in handen. De jeugd kreeg groot applaus en ik had de indruk dat dat meer voorstelde dan de gebruikelijke waardering voor jongeren die ook iets laten horen, waarna we tot het meer serieuze gedeelte overgaan. Dat laatste kwam natuurlijk ook: het eerste ontwerp van de commissie werd uitgedeeld en voorgelezen. Matig applaus. Ter illustratie twee vergelijkbare passages uit het stuk van de jongeren en uit het stuk van de commissie.

De jongeren over eenheid:
Eenheid betekent niet uniformiteit, maar kan alleen bestaan in verscheidenheid. We verplichten ons om andere geloofsgemeenschappen en tradities te ontmoeten met open geest en open hart. Een voorbeeld is de Oecumenische Jeugdbeweging die jonge mensen van alle geloofsrichtingen verenigt in het volgen van Jezus Christus. Deze jonge vrouwen en mannen zijn niet de toekomst van de kerk, maar haar heden.

De commissie over eenheid:
In Christus geloven betekent eenheid te wensen: eenheid te wensen betekent de Kerk te wensen. Onze Oecumenische Assemblee heeft ons een meer levende ervaring gegeven van de kerk als een mysterie van eenheid. We zijn de vitale kwestie van de wederzijdse erkenning van de doop niet uit de weg gegaan. 

Nog een aanvulling: Ook de jeugd dringt aan op het verwerken en doorvoeren van de besluiten van Graz. "De Young Oikoumene komt op voor de levende vernieuwing van het conciliaire proces voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping. De resultaten van de Tweede Oecumenische Conferentie (Graz 1997) moeten verwerkt en verder overdacht worden gedurende de EEA3 en daarbij dient de Charta Oecumenica als basis dienen. " De aanbevelingen van de jeugd in hun verklaring zijn hierop gebaseerd.
En aan het eind van hun verklaring:
We dringen erop aan om oprecht deze aanbevelingen na te volgen en door te voeren als een verplichting aan onszelf, de gedelegeerden van de EEA3 en de besturen van de kerken. Dit is niet alleen een voorwaarde voor de motivatie en het verdere werk van de jonge "oecumenisten" (om het zo maar even te vertalen), maar het is ook kenmerkend voor de geloofwaardigheid van de oecumenische beweging.

En ze hebben dit alles bedacht in een bijeenkomst van 27 tot 30 juli in Zwitserland.
De jeugd: niet de toekomst, maar het heden van de kerk.

Een vergelijking
Een vergelijking van de twee boodschappen. Die van de jongeren: kort, helder, concreet, met een aantal actiepunten kun je gewoon morgen beginnen. Kerkleden zouden zich er zeker door aangesproken voelen.

Die van de commissie: in de dikke pap van mooie woorden en bijbelteksten zijn zeker wel enkele krenten te vinden; ik vrees alleen dat veel mensen voordat ze daaraan toe zijn de verklaring al terzijde hebben gelegd als het zoveelste goedbedoelde fraaie stuk, waar weinig greep op te krijgen is.

Maar ja, je stuurt een commissie die al enige tijd aan de voorbereidingen gewerkt heeft niet zomaar het bos in en die bijbelteksten en onderliggende verklaringen zullen ook wel nodig zijn.
Na het voorlezen van beide stukken konden maximaal tien mensen reageren.
Sommigen van hen wilden toevoegingen, die misschien principieel wel gewenst zijn, maar waardoor het stuk zeker niet toegankelijker zal worden. Gelukkig waren er ook drie of vier sprekers die het stuk van de jongeren erbij wilden betrekken. Instemmend applaus. Stel het ontwerp bij op basis van het stuk van de jongeren. Betrek jongeren bij de commissie. Maar niemand ging zo ver voor te stellen het stuk van de jongeren als uitgangspunt te nemen. Het kan nog: er kunnen nog schriftelijk wijzigingen en opmerkingen ingediend worden.

En ook nog
Nog een berichtje van heel andere aard: morgenochtend, op het feest van de geboorte van de maagd Maria, zullen er in verschillende kerken kerkdiensten gehouden worden. Aartsbisschop Joris Vercammen gaat voor in de Anglicaanse viering in de Evangelisch Lutherse kerk.

Adrie Paasen