Can I help you?

Sibiu, 10 september

Ik wil mijn bijdragen over de conferentie in Sibiu niet afsluiten zonder enkele woorden te wijden aan de stewards. Een groot aantal jonge mensen (middelbare schoolleeftijd) uit verschillende landen en kerken verrichtte gedurende de hele conferentie allerlei diensten. Ze waren beschikbaar om informatie te geven, ze schonken koffie, ze hielpen bij het uitdelen van de documenten, ze liepen met borden door de zaal om deelnemers tot stilte te manen, ze deelden briefjes uit waarop vragen geschreven konden worden, ze verzorgden op de laatste dag een professioneel bagagedepot.

Maar bovenal: ze waren er. Als je een probleem had, hoefde je maar om je heen te kijken en je zag een steward. Ze stonden je altijd uiterst vriendelijk te woord, in het Duits, in het Engels. Vaak hoefde je niet eens naar ze te zoeken. Als je wat hulpeloos stond rond te kijken - welke bus moet ik nu hebben? hoe kom ik naar locatie 4? dook er altijd wel één achter je op met de gevleugelde woorden: "Can I help you?"

In een bericht van de stewards konden we lezen hoe belangrijk deze bijeenkomst en hun eigen rol daarin voor hen geweest is. Ze waren een aantal dagen samen, voor het begin van de bijeenkomst. Ze kregen niet alleen praktische instructie, maar er was ook aandacht voor spirituele zaken. Er ontstonden onverbrekelijke banden tussen hen.

Ik schreef al eerder over de jonge afgevaardigden die hun eigen verklaring aan de vergadering voorlegden. Zij en de stewards hebben laten zien dat de kerk springlevend is. Zolang de kerk jonge mensen op deze manier kan inspireren, zolang jonge mensen op deze manier hun bijdrage leveren aan het leven van de kerk, zolang zal de kerk blijven bestaan.

Sibiu als conferentiestad
Erg praktisch was de keuze voor Sibiu als plaats voor de Europese Oecumenische conferentie niet. De plaats is moeilijk bereikbaar. Het treinverkeer in Roemenië functioneert niet optimaal; de capaciteit van het vliegveld is beperkt. Veel deelnemers aan de conferentie kwamen aan en vertrokken van het vliegveld van Boekarest, en dat betekende een busrit van zeven uur of een treinreis van zes uur om driehonderd kilometer af te leggen.

Verder was de hotelcapaciteit in de binnenstad van Sibiu onvoldoende om alle gasten te herbergen. Dat betekende dat een groot aantal deelnemers in hotels en pensions buiten de stad werden ondergebracht en dat ook voor de maaltijden door velen grote afstanden afgelegd moesten worden.

Maar de keuze voor Roemenië en voor Sibiu had een hoge symbolische waarde. Het is bekend dat Roemenië een heel zware periode achter zich heeft. Begin dit jaar is het toegetreden tot de Europese Unie. Door Roemenië als conferentieland te kiezen bevestigden de kerken dat Roemenië ook geestelijk gezien tot Europa hoort.
Sibiu of Hermannstadt is tegelijkertijd een Oost-Europese en West-Europese stad. In de twaalfde eeuw hebben zich hier kolonisten uit het westen gevestigd, die de naam Saxons kregen. Een beetje misleidende naam, want de meesten van hen kwamen uit Vlaanderen en Luxemburg. Het is niet toevallig dat Luxemburg en Sibiu samen culturele hoofdstad van Europa geworden zijn. De twee steden hebben banden aangeknoopt. Toen de burgemeester van Sibiu Luxemburg bezocht, kon hij zich in het dialect van Sibiu verstaanbaar maken.

Veel sprekers wezen op het oecumenische karakter van de Sibiu, dat geworteld is in het verleden van de stad.  Hier leven Lutheranen, orthodoxen, grieks-katholieken, rooms-katholieken, gereformeerden en unitariërs al eeuwen samen. Zij hebben ieder hun eigen confessie en gebruiken hun eigen taal, maar hun oecumenische relaties stammen al uit de zestiende eeuw, toen religieuze tolerantie al in de wet opgenomen werd.

Ondanks deze oecumenische instelling heeft de orthodoxe kerk ook in Sibiu een dominante positie, die ook merkbaar was in de conferentie. Ik wees daar gisteren al op. Dat maakte dat de conferentie een ander karakter had dan velen gehoopt hadden. Als christenen uit verschillende kerken elkaar ontmoeten, zien ze niet alleen wat hen met elkaar verbindt, maar vallen de verschillen meer op.

Eén van de aanbevelingen van de conferentie luidt: Vind wegen tot eenheid: bidden voor elkaar, oecumenische bedevaarten, gezamenlijke theologiebeoefening, gezamenlijke onderneming van diaconale activiteiten, culturele projecten en maatschappelijk werk gebaseerd op christelijke waarden.

We hebben nog een lange weg te gaan. Maar er is een weg. En we zullen hem gaan.

Adrie Paasen